Podatki

PODSTAWA OPODATKOWANIA

STAWKA

umowa sprzedaży

nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym

2%

innych praw majątkowych

1%

umowy: zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny

przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym

2%

przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych

1%

umowy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności

1%

umowy pożyczki oraz depozytu nieprawidłowego

0,5%

od ustanowienia hipoteki

na zabezpieczenie wierzytelności istniejących – od kwoty zabezpieczonej wierzytelności

0,1%

na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej

19 zł

umowa spółki

0,5%

Obowiązek podatkowy odnośnie podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży:
  • przy umowie sprzedaży – na kupującym;
  • przy umowie zamiany – na stronach czynności;
  • przy umowie darowizny – na obdarowanym;
  • przy umowie dożywocia – na nabywcy własności nieruchomości;
  • przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności – na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności;
  • przy ustanowieniu odpłatnego użytkowania, w tym również nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności – na użytkowniku lub nabywającym prawo służebności;
  • przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego – na biorącym pożyczkę lub przechowawcy;
  • przy ustanowieniu hipoteki – na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki;
  • przy umowie spółki cywilnej – na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki – na spółce.

Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego, albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca:
I grupa podatkowa: małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa
II grupa podatkowa: zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki)
III grupa podatkowa: pozostali nabywcy

Kwoty wolne od podatku:
10.434 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do pierwszej grupy podatkowej,
20.868 zł – kwota wolna od wielu darczyńców łącznie
7.878 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do drugiej grupy podatkowej,
5.308 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do trzeciej grupy podatkowej.

dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej, w przypadku gdy kwota nadwyżki ponad kwotę wolną wynosi (w zł)

Podstawa obliczenia podatku (zł)   podatek wynosi
ponad do
0 11.128 3%
11.128 22.256 333,90 zł i 5% od nadwyżki ponad 11.128 zł
22.256 890,30 zł i 7% od nadwyżki ponad 22.256 zł

dla nabywców zaliczonych do II grupy podatkowej, w przypadku gdy kwota nadwyżki ponad kwotę wolną wynosi (w zł)

Podstawa obliczenia podatku (zł)   podatek wynosi
ponad do
0 11.128 7%
11.128 22.256 779,00 zł i 9% od nadwyżki ponad 11.128 zł
22.256 1780,60 zł i 12% od nadwyżki ponad 22.256 zł

dla nabywców zaliczonych do III grupy podatkowej, w przypadku gdy kwota nadwyżki ponad kwotę wolną wynosi (w zł)

Podstawa obliczenia podatku (zł)   podatek wynosi
ponad do
0 11.128 12%
11.128 22.256 1335,40 zł i 16% od nadwyżki ponad 11.128 zł
22.256 3115,90 zł i 20% od nadwyżki ponad 22.256 zł

Ustalenie, czy przy danej transakcji nieruchomościowej zbywca występuje w charakterze podatnika VAT następuje indywidualnie. Indywidualnie ustala się również wysokość opodatkowania (tzn. czy transakcja jest zwolniona z VAT, czy jest opodatkowana stawką 8 %, czy jest opodatkowana stawką 23 %).

Sposoby ustalenia:

– elementy podmiotowe czynności (zbadanie, czy podmiot dokonujący dostawy (sprzedający/ darczyńca) działa w związku z konkretną transakcją jako podatnik VAT. Jeśli tak, to czy podlega zwolnieniu podmiotowemu (wysokość obrotu poniżej 200.000 zł)

– elementy przedmiotowe:

  • czy transakcja stanowi zbycie przedsiębiorstwa/ jego zorganizowanej części

  • czy transakcja stanowi dostawę towarów/ świadczenie usług

  • czy transakcja podlega zwolnieniom przedmiotowym (działalność zwolniona podatnika, zwolnienie dla dostawy budynków i budowli, dostawa nieruchomości niezabudowanych)

Podatnikami VAT są:

  • osoby prawne

  • jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej

  • osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (dla uznania danego podmiotu za podatnika VAT nie ma znaczenia fakt rejestracji w CEiDG oraz US do celów VAT).

Osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej sprzedając swoje nieruchomości z majątku prywatnego nierzadko mogą występować jako podatnicy VAT w zakresie takich transakcji.

Kwestię opodatkowania należy indywidualnie badać również w odniesieniu do samej nieruchomości. Może się zdarzyć np. dostawa kilku działek objętych jedną księgą wieczystą. Dla każdej z działek może nastąpić odmienne opodatkowanie (np. zabudowana 23 % VAT i niezabudowana – zwolnienie z VAT). Może również zdarzyć się dostawa działki zabudowanej kilkoma budynkami (np. hala magazynowa i lokal mieszkalny). Dla każdego budynku może być odmienne opodatkowanie (23% + zwolnienie).

SPRZEDAŻ Z VAT (przykłady)

Dostawa budynku/ budowli/ ich części w ramach pierwszego zasiedlenia

Dostawa budynku/ budowli/ ich części przed pierwszym zasiedleniem

Brak upływu dwuletniego okresu pomiędzy pierwszym zasiedleniem (budynku/ budowli/ ich części) a sprzedażą

Sprzedającemu (dokonujący dostawy) budynek/budowlę/ ich części przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT (kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego)

Sprzedający (dokonujący dostawy) ponosił wydatki na ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do odliczenia VATu (obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego). Kwota wydatków była niższa niż 30 % wartości początkowej obiektów

Nie stosuje się jeśli budynki/ budowle/ ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat

Tereny budowlane niezabudowane

 

Sprzedający (dokonujący dostawy) ponosił wydatki na ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do odliczenia VATu (obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego). Kwota wydatków była wyższa niż 30 % wartości początkowej obiektów. Jeśli kwota jest wyższa, to takie ulepszenie traktowane jest jak pierwsze zasiedlenie.

Z VATu zostanie zwolniona transakcja jeśli właściciel będzie użytkował obiekt co najmniej dwa lata (jak przy pierwszym zasiedleniu)

Sprzedający poniósł wydatki na ulepszenie większe niż 10.000 zł w danym roku podatkowym. Ulepszenie to: przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja, modernizacja. Wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Jeśli sprzedaż następuje przed upływem dwóch lat – obciążone VATem.

Jeśli sprzedaż następuje po dwóch latach od zasiedlenia po ulepszeniu – bez VATu

ZWOLNIENIE Z VAT (przykłady)

Tereny niezabudowane, które nie są terenami budowlanymi

 

Tereny zabudowane w odniesieniu do których zaczęła się już rozbiórka

 

Tereny zabudowane tylko urządzeniami budowlanymi

Urządzenie budowlane: urządzenia techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak:

  • przyłącza i urządzenia instalacyjne,

  • przyłącza i urządzenia instalacyjne służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków,

  • przejazdy,

  • ogrodzenia,

  • place postojowe

  • place pod śmietniki.

Wymaga analizy indywidualnej biorąc pod uwagę stopień związania z gruntem i samodzielność danego obiektu

Sprzedaż o charakterze pomocniczym (transakcje, które nie stanowią zasadniczej części działalności podatnika, nie są głównym przedmiotem tej działalności). Przychody z takich transakcji nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności

 

Jeśli podatnik nabył budynek odliczając podatek naliczony, to po upływie 2 lat od pierwszego zasiedlenia jego dostawa będzie podlegała zwolnieniu z VAT

 

Budynki/ budowle/ ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat

Sprzedający (dokonujący dostawy) ponosił wydatki na ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do odliczenia VATu (obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego). Kwota wydatków była niższa niż 30 % wartości początkowej obiektów

Sprzedający (dokonujący dostawy) ponosił wydatki na ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do odliczenia VATu (obniżenie kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego). Kwota wydatków była wyższa niż 30 % wartości początkowej obiektów. Jeśli kwota jest wyższa, to takie ulepszenie traktowane jest jak pierwsze zasiedlenie. Z VATu zostanie zwolniona transakcja jeśli właściciel będzie użytkował obiekt co najmniej dwa lata (jak przy pierwszym zasiedleniu)

 

Sprzedaż po dwóch latach od zasiedlenia po ulepszeniu (wyższe niż 10.000 zł w danym roku podatkowym)

Sprzedający poniósł wydatki na ulepszenie większe niż 10.000 zł w danym roku podatkowym. Ulepszenie to: przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja, modernizacja (NIE! Remont). Wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Jeśli sprzedaż następuje przed upływem dwóch lat – obciążone VATem.

STAWKA VAT 8 % a 23 % (przykłady)

  • lokal mieszkalny wybudowany przez dewelopera w bloku mieszkalnym – 8 %
  • dom jednorodzinny, willa, rezydencja wiejska, domy bliźniacze, domy w zabudowie szeregowej z osobnymi wejściami – 8 %
  • internaty, bursy szkolne, domy studenckie – 8%
  • dom jednorodzinny, w którego części mieści się salon fryzjerski/ warsztat użytkowy, itp. – część mieszkalna 8 %, część użytkowa – 23 %
  • blok mieszkalny z lokalami mieszkalnymi w przeważającej części i kilkoma lokalami użytkowymi na parterze (mieszkalne 8 %, użytkowe 23 %)
  • garaż (dwie możliwości). 1 – jeżeli prawo do korzystania jest integralnie związane z prawem własności lokalu mieszkalnego – jest pomieszczeniem przynależnym, nie można go wyodrębnić jako samodzielnego lokalu użytkowego – 8 % (może znajdować się poza budynkiem – stanowi wówczas kompleks budynków i w dalszym ciągu stawka 8 %)  2 – zostaje wyodrębniony, traci status pomieszczenia przynależnego, może być samodzielnym przedmiotem obrotu, stanowi samodzielne miejsce postojowe poza budynkiem – 23 %
  • lokal mieszkalny w budynku niemieszkalnym (np. budynek biurowy, handlowo-usługowy, przemysłowy, magazynowy, i in.) – 8 % a reszta budynku 23 %
  • lokal mieszkalny, którego powierzchnia użytkowa przekracza 150 m2 – 23 % (podwyższony VAT oblicza się od nadwyżki metrażu, np. 175 m2 = 150 m2 w stawce po 8 % i 25 m2 w stawce po 23 %)
  • budynek mieszkalny jednorodzinny, którego powierzchnia użytkowa przekracza 300 m2 – 23 %(podwyższony VAT oblicza się od nadwyżki metrażu, np. 320 m2 = 300 m2 w stawce po 8 % i 20 m2 w stawce po 23 %)

Podatek od sprzedaży nieruchomości jest obowiązkiem fiskalnym nakładanym na osoby fizyczne, które w wyniku sprzedaży nieruchomości uzyskały określony dochód. Oblicza się go nie od wartości nieruchomości, ale od kwoty „nadwyżki” między wcześniejszą ceną zakupu, a ceną sprzedaży. Podatek wynosi 19%, a obowiązek jego zapłacenia mają osoby, które sprzedały nieruchomość (użytkowanie wieczyste/ spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego) przed upływem 5 lat od jej nabycia. Po tym czasie na sprzedającym przestaje ciążyć ten obowiązek.

Przykład:

Zakup mieszkania w 2022 roku za cenę 350.000 zł.

Koszt remontu 50.000 zł

Sprzedaż mieszkania w 2023 roku za cenę 470.000 zł.

470.000 – (350.000 + 50.000) = 70.000 zł

70.000 x 19 % = 13.300,00 zł

Podatek od sprzedaży nieruchomości nie będzie obowiązywał, jeżeli:

  • wszystkie pieniądze uzyskane z transakcji przeznacza się na własne cele mieszkaniowe (w przeciągu 3 lat): zakup domu lub mieszkania; zakup gruntu pod budowę domu; prace remontowe albo mające na celu przebudowę, nadbudowę lub rozbudowę domu/mieszkania; adaptację na cele mieszkalne posiadanego budynku niemieszkalnego; spłatę kredytu hipotecznego (który został zaciągnięty przed dniem uzyskania przychodu). – tu są kropki i niech one tak zostaną

  • sprzedaż nieruchomości następuje po upływie 5 lat od daty jej nabycia

  • cena sprzedaży nieruchomości jest taka sama jak cena zakupu albo niższa.    Poproszę – wyrównujmy tekst do lewej i prawej.

Powyższe dane mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią źródła prawa. Ich celem jest przybliżenie w uproszczonej formie zasad podatkowych.